wall street i zsrr antony c sutton

Antony C. Sutton, znany ekonomista i historyk, w swojej książce Wall Street i ZSRR przedstawia kompleksową analizę nieformalnej współpracy między Zachodem, a Związkiem Radzieckim w okresie od 1920 do 1986 roku. Autor ujawnia, jak za pomocą transferu technologii i kapitału z USA i Wall Street rozwijała się sowiecka gospodarka, mimo oficjalnej narracji konfliktu ideologicznego między kapitalizmem a komunizmem. Książka stanowi ważne źródło wiedzy o mechanizmach i skutkach tego zjawiska[1][2][4].

Geneza i temat książki

Książka Wall Street i ZSRR skupia się na udokumentowanym procesie systematycznych transferów technologicznych z Zachodu do Związku Radzieckiego. Przez ponad sześć dekad liczne korporacje i państwa Zachodu prowadziły wymianę technologiczną i gospodarczą z ZSRR, przyczyniając się do budowy jego przemysłu i potęgi militarnej. Sutton obala stereotypowi narrację zimnej wojny pokazując, że ekonomiczne i geopolityczne interesy często przeważały nad sporami ideologicznymi[1][2][4].

Autor wykorzystuje bogatą dokumentację, w tym archiwa Departamentu Stanu USA, które potwierdzają skalę transferów – od przemysłu ciężkiego po technologie zaawansowane militarne. Jest to jedna z nielicznych publikacji, która szczegółowo dokumentuje rolę Wall Street w finansowaniu i wspieraniu sowieckiego rozwoju[1][6].

Zakres i forma transferów technologicznych

Transfer technologii opisywany przez Suttona obejmował wielkie dziedziny przemysłu i infrastruktury. Od eksportu kompletnych fabryk chemicznych, hut, elektrowni, gazociągów, przez budowę zakładów do wydobycia ropy, po fabryki samolotów, pojazdów bojowych i statków. W ramach tego transferu dostarczano także technologie produkcji czołgów, gazów bojowych, systemów naprowadzania pocisków balistycznych, komputerów oraz technologii kosmonautycznych, w tym promów kosmicznych[1][4].

Proces ten nie był przypadkowy – zachodni koncerny i rządy realizowały te działania pod hasłem „pokojowego handlu” oraz wymian naukowych, co umożliwiło rozwój ZSRR na wielu płaszczyznach, jednocześnie budując sowiecką potęgę militarną. Współpraca ta była zorganizowana i długotrwała, trwając nieprzerwanie od 1920 do 1986 roku[1][2][4].

Mechanizmy współpracy i motywacje

Sutton wskazuje, że powodem transferów była nie tyle ideologiczna sympatią do komunizmu, ile ekonomiczne i geopolityczne korzyści wynikające z współpracy. Sojusz kapitalistów z komunistami ukazuje, jak Zachód, kierowany przez wielkie korporacje z Wall Street oraz rządy, świadomie wspierał ZSRR w celu zabezpieczenia swoich interesów na arenie międzynarodowej. Przez ten pryzmat tradycyjne podziały ideologiczne jawią się jako przesłona dla głębszych kalkulacji ekonomicznych[1][3][7].

Podkreślając to zjawisko, Sutton ujawnia, że supermocarstwa zachodnie niczym „budowniczowie przeciwnika” umożliwiły rozwój sowietów, co miało dalekosiężne skutki dla konfliktów po II wojnie światowej i zimnej wojny. To paradoksalna symbioza, w której obie strony korzystały z transferu wiedzy i zasobów, utrzymując jednocześnie rywalizację polityczną[1][2][3][4].

Komponenty przemysłu i znaczenie strategiczne transferów

Transferowane technologie i urządzenia obejmowały kluczowe sektory przemysłu: chemię, hutnictwo, energetykę, wydobycie surowców, lotnictwo, zbrojeniówkę, informatykę oraz kosmonautykę. Od podstawowego zaplecza przemysłowego tworzył się skomplikowany i nowoczesny system przemysłowy ZSRR, który mógł rywalizować na polu militarnym i gospodarczym z Zachodem[1][4].

Wiele z dostaw miało charakter strategiczny: produkcja zaawansowanych systemów zbrojeniowych, gazów bojowych, systemów naprowadzania pocisków balistycznych oraz technologii kosmicznych była możliwa dzięki zachodnim koncernom i rządom. Transfery te w istocie zbudowały militarną przewagę ZSRR i przedłużyły konflikty zimnowojenne, gdyż umożliwiały jego potencjał ofensywny[1][4].

Znaczenie książki i kontekst historyczny

Wall Street i ZSRR jest częścią trylogii Antony’ego Suttona, w której autor bada powiązania Wall Street z kluczowymi wydarzeniami XX wieku. Obok książki o ZSRR ukazały się także dzieła dotyczące finansowania bolszewików oraz wsparcia Hitlera. Cały cykl ukazuje, że ekonomiczne interesy wielkich korporacji często stawały ponad podziałami politycznymi i ideologicznymi[3].

Polskie wydanie publikacji liczy 306 stron, ukazało się w roku 2019 i pozostaje ważnym źródłem dla badaczy, pasjonatów historii gospodarczej i geopolityki. Szczegółowy opis i dokumentacja przyciąga uwagę zarówno ekspertów, jak i szerokiej publiczności zainteresowanej prawdziwym obliczem stosunków międzynarodowych XX wieku[2][4].

Podsumowanie

Książka Wall Street i ZSRR Antony’ego C. Suttona jednoznacznie ukazuje, że od 1920 do 1986 roku Zachód, kierowany przez wielkie korporacje i rządy, angażował się w systematyczny transfer technologii do Związku Radzieckiego. Efektem była budowa potęgi przemysłowej i militarnej ZSRR, pomimo pozornego konfliktu ideologicznego. Analiza Suttona zmusza do przewartościowania dotychczasowych wyobrażeń o historii XX wieku i pokazuje złożoność wzajemnych zależności między kapitalizmem i komunizmem w praktyce[1][2][3][4].

Źródła:

1. https://lubimyczytac.pl/ksiazka/4901072/wall-street-i-zsrr
2. https://capitalbook.com.pl/pl/p/Wall-Street-i-ZSRR-SUTTON-ANTONY-C./3967
3. https://familis.pl/finanse/antony-c-sutton-pakiet-ksiazek-wall-street
4. https://www.legimi.pl/ebook-wall-street-i-zsrr-sutton-antony-c,b594989.html
5. https://www.swiatksiazki.pl/wall-street-i-rewolucja-bolszewicka-6594550-ksiazka.html
6. https://www.ceneo.pl/85613167