Kiedy kończy się staż nauczyciela stażysty i co dalej?

Kiedy kończy się staż nauczyciela stażysty i co dalej? Odpowiedź jest jednoznaczna: staż nauczyciela stażysty zakończył się 1 września 2022 roku. Aktualnie proces wdrożenia do zawodu przebiega według nowych zasad, bez dotychczasowych funkcji stażysty i opiekuna stażu. Poniżej znajdziesz szczegółowe omówienie etapów, warunków, przebiegu oraz najnowszych zmian w awansie zawodowym nauczycieli.

Koniec stażu nauczyciela stażysty – od kiedy i dlaczego?

Staż nauczyciela stażysty oficjalnie przestał istnieć 1 września 2022 r. Od tego dnia zaczęły obowiązywać nowe przepisy, które całkowicie zlikwidowały zarówno etap stażysty, jak i kontraktowego nauczyciela. Główna zmiana polega na zastąpieniu dotychczasowego stażu okresem „przygotowania do zawodu nauczyciela”. Nowe regulacje są odpowiedzią na potrzebę uproszczenia ścieżki awansu oraz dostosowania do zmieniających się warunków w oświacie [1][2][4][5][9].

Jak wygląda ścieżka zawodowa nauczyciela po likwidacji stażu?

Po zniesieniu stopni stażysty i kontraktowego nauczyciel rozpoczynający pracę w szkole przechodzi obecnie przez etap przygotowania do zawodu nauczyciela. Ten okres trwa standardowo 3 lata i 9 miesięcy i obejmuje wdrożenie do pracy dydaktyczno-wychowawczej bez wcześniejszej konieczności odbywania klasycznego stażu. Po zakończeniu przygotowania nauczyciel uzyskuje prawo do ubiegania się o stopień nauczyciela mianowanego pod warunkiem spełnienia określonych wymogów [1][2][4][5][9].

Przygotowanie do zawodu objęło wszystkich początkujących nauczycieli po 1 września 2022 roku. W praktyce oznacza to, że nie istnieje już status „nauczyciela stażysty”, a cała procedura została uproszczona do dwóch kluczowych stopni: mianowanego oraz dyplomowanego [1][4][5].

Warunki ukończenia przygotowania do zawodu nauczyciela

Aby zakończyć przygotowanie do zawodu nauczyciela i przystąpić do kolejnego etapu kariery zawodowej, konieczne jest spełnienie kilku warunków. Najważniejsze z nich obejmują uzyskanie co najmniej dobrej oceny pracy oraz pozytywnej opinii z przeprowadzonych zajęć. Ponadto wymagane jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji oraz zatrudnienie w wymiarze co najmniej ½ etatu w jednej lub łącznie kilku szkołach [1][2][5].

W przypadku posiadania doświadczenia zagranicznego lub ukończonego stopnia naukowego możliwe jest skrócenie okresu przygotowania do 2 lat i 9 miesięcy – wymaga to jednak złożenia stosownego wniosku nie później niż do końca drugiego roku przygotowania [1][2][4][7][8].

Co dalej po zakończeniu przygotowania? Egzamin na nauczyciela mianowanego

Absolwent przygotowania do zawodu może ubiegać się o awans na stopień nauczyciela mianowanego, jeśli uzyskał pozytywne i wymagane oceny. Proces ten rozpoczyna się poprzez złożenie odpowiedniego wniosku, po czym kandydat przystępuje do egzaminu. Ważną rolę odgrywa tutaj ocena pracy, a decyzję o dopuszczeniu do egzaminu podejmuje dyrektor szkoły po analizie dokumentacji i opinii z zajęć [1][5].

Staż na mianowanego trwa co najmniej 2 lata i 9 miesięcy. Po pozytywnym przejściu egzaminu nauczyciel uzyskuje tytuł mianowanego i możliwość dalszego awansu [3][6].

Awans na nauczyciela dyplomowanego – kolejne etapy

Po uzyskaniu stopnia mianowanego nauczyciel może starać się o najwyższy stopień zawodowy – nauczyciela dyplomowanego. Warunkiem jest odbycie stażu (lub okresu rozwoju zawodowego według nowych przepisów), który obecnie trwa standardowo 3 lata i 9 miesięcy, a zakończony musi być uzyskaniem bardzo dobrej oceny pracy. Dla nauczycieli, którzy rozpoczęli staż na dyplomowanego przed wrześniem 2021 roku, obowiązuje krótszy okres (2 lata i 9 miesięcy) według starych zasad [1][2][3][4].

W nowym modelu rozwoju zawodowego, nauczyciel samodzielnie planuje rozwój, nie korzysta z opiekuna stażu, a monitorowanie powierzane jest przez dyrektora szkoły wyznaczonej osobie [1][2][5].

Planowane zmiany w awansie zawodowym nauczycieli od 2025 roku

Od 1 września 2025 r. przewidywane są kolejne reformy ścieżki awansu i oceny pracy nauczycieli. Kluczowe zmiany dotyczą dalszej modyfikacji zasad przygotowania oraz awansu, a także ujednolicenia i uproszczenia procedur. Zakłada się utrzymanie głównych założeń dotyczących przygotowania do zawodu oraz przewidziane możliwości skracania okresu przygotowania w szczególnych sytuacjach (np. osoby z doświadczeniem zagranicznym lub naukowym stopniem) [4][7][8].

Szczegółowy zakres nadchodzących regulacji oraz ich praktyczne zastosowanie zostaną określone w odpowiednich aktach prawnych oraz rozporządzeniach. Dyrektorzy szkół oraz nauczyciele będą mieli obowiązek dostosować się do nowych wytycznych od początku roku szkolnego 2025/2026 [7][8].

Wynagrodzenia związane z kolejnymi etapami awansu

Wynagrodzenie nauczycieli wzrasta wraz z kolejnymi stopniami awansu. Początkujący nauczyciel otrzymuje obecnie wynagrodzenie w wysokości 5123,40 zł brutto. Po uzyskaniu stopnia mianowanego pensja wzrasta do 5309,85 zł brutto, natomiast nauczyciel dyplomowany może liczyć na 6210,75 zł brutto [3].

Zmiany dotyczące awansu zawodowego mają bezpośredni wpływ na struktury płac nauczycieli i ich motywację do rozwoju zawodowego [3][6].

Podsumowanie – co dalej zamiast stażu nauczyciela stażysty?

Staż nauczyciela stażysty został zlikwidowany 1 września 2022 roku i zastąpiony okresem przygotowania do zawodu nauczyciela trwającym 3 lata i 9 miesięcy. Kolejne kroki to awans na stopień nauczyciela mianowanego, a następnie dyplomowanego, przy zachowaniu określonych wymagań i możliwości skracania okresu wdrożeniowego w wyjątkowych sytuacjach. Przepisy są stale aktualizowane i już od 2025 r. przewidywane są dalsze uproszczenia ścieżki awansu zawodowego nauczycieli [1][2][4][5][7][8][9].

Źródła:

1. https://epedagog.edu.pl/aktualnosci/stopnie-awansu-zawodowego-nauczyciela-w-2025-roku/
2. https://studia-pedagogiczne.pl/aktualnosci/awans-zawodowy-nauczyciela-2025-nowe-przepisy/
3. https://www.livecareer.pl/prawo-pracy/awans-zawodowy-nauczyciela
4. https://livekid.com/pl/blog/awans-zawodowy-nauczyciela-rozporzadzenie-po-zmianach/
5. https://centrumverte.pl/blog/awans-zawodowy-nauczyciela-mianowanie-i-dyplomowanie-dwie-sciezki-awansu/
6. https://pcud.edu.pl/blog-post/awans-zawodowy-nauczyciela-2025-najnowsze-przepisy-i-praktyczne-wskazowki
7. https://www.portaloswiatowy.pl/top-tematy/zmiany-w-karcie-nauczyciela-2025-awans-zawodowy-i-ocena-pracy-nauczycieli-aktualizacja-26247.html
8. https://lexedu.pl/aktualnosci/awans-zawodowy-nauczyciela-zmiany-od-wrzesnia-2025/
9. https://ecrkbialystok.com.pl/aktualnosci-sg/1031-awans-nauczyciela-wg-nowej-sciezki-od-nauczyciela-poczatkowego-do-mianowanego